खाणा-याने खात जावे...

     ३० जून २००९.

बरोब्बर १२ वर्षांपूर्वीची गोष्ट.

Indo - US Collaboration of Engineering Education आयोजित "Effective Engineering Teaching" च्या एका कार्यशाळेसाठी म्हैसूरला होतो. Infosys campus मध्ये रहाण्याची जरी व्यवस्था होती तरी मी सहकुटुंब गेलेलो असल्याने म्हैसूर गावात आमचा मुक्काम होता. रोज मुक्कामाच्या ठिकाणाहून सकाळी निघून Infi च्या कॅम्पसपर्यंत जाणे आणि कार्यशाळा आटोपून संध्याकाळी परतणे हा दिनक्रम.

पहिल्याच दिवशी तिथल्या स्थानिक सहकार्‍यांशी गप्पाटप्पा रंगल्यात. माझे राहण्याचे ठिकाण कळल्यावर एकाने या हाॅटेलबाबतची "टिप" दिली. माझ्यासारख्या foodie माणसाला आणि काय हवं होतं ? (बाकी "खादाड" या मराठी विशेषणाला "Foodie" वगैरे इंग्रजी साज चढवला की ते विशेषण एकदम मिरवण्याजोगे वगैरे होते, नाही ?)

दुसर्‍याच दिवशी सकाळी ७ वाजता या हाॅटेलात प्रवेश केला. नागपूरच्या सदर भागातल्या "वीरास्वामी" पेक्षा अर्धी जागा. साधारण १०० चौरस फुटाच्या आसपासचा मामला. जेमतेम ३ टेबल्स, इतर ८ - १० ग्राहकांसाठी उभ्यानेच खाता यावे अशी भिंतीतल्या टेबलवजा फळ्यांची व्यवस्था. मी गेलो तेव्हा गर्दी नव्हती. टेबल, शेअरींगमध्ये का होईना, मिळाले. पण खाणे संपल्यावर बाहेर पडताना हाॅटेलमध्ये रांग लागलेली होती.

मेन्यू फार नाही. चित्रात दिसतोय तो "म्हैसूर मायलारी डोसाई" आणि "ओनियन उत्तपम". मागवल्यानंतर लगेच केळीच्या पानात हे दक्षिण भारतीय पूर्णान्न, पूर्णब्रम्ह पुढ्यात आले. आपल्या नेहमीच्या डोस्यापेक्षा जरा जाड डोसा आणि खोबर्‍याची अमर्यादित चटणी. सांभाराची गरजच नव्हती. एकेक घास अप्रतिम चवीचा. तोंडात आपोआप विरघळून पोटात जात होता. मेंदूत ती चव कायमसाठी नोंदल्या जात होती.

यावर तिथली "फिल्टर कापी" प्यायलो नसतो तर त्या संस्कृतीचा अपमान करण्याचे पातक घडले असते. एकच डोसाई आणि एक फिल्टर कापी पिऊन अंतरात्मा सकाळी सकाळी तृप्त करून बाहेर पडलो. कार्यशाळे दरम्यान Infi ने आम्हाला अगदी Apetizer, Salad, Soup, Main Course, Dessert असे Five course lunch उपलब्ध करून दिले होते पण ही चव तिथे नव्हती.

उगाच नाही महानायक बच्चन साहेब आणि जगसुंदरी ऐश्वर्या म्हैसूरला असले की इथे आवर्जून येतात.

अप्रतिम चव अत्यंत माफक दरात उपलब्ध करून देणार्‍या त्या "कानडाऊ विठ्ठलू" चे खरोखर कौतुक.

- स्थानिक खाद्यपदार्थांचा कायमच चाहता आणि असल्या बल्लवाचार्यांचे (आणि अन्नपूर्णांचे)

"खाता खाता खाणार्‍यांने

बनवणार्‍यांचे हात घ्यावे"

या वृत्तीचा  विद्यार्थी