भारतीय शयनयान बसेसमधले आवश्यक असे बदल.

 खालील फ़ोटोंमध्ये परदेशी बांधणीच्या डबल डेकर बसचे फ़ोटो आहेत.

परदेशी बसेस डबलडेकर असूनही त्यांची उंची जास्त नाही. तेवढी उंची आपल्याकडल्या स्लीपर कोचेसची किंवा आपल्या महाराष्ट्र एस टी ने मधल्या काळात आणलेल्या माईल्ड स्टील बसेसची असतेच असते. (आता पुन्हा आपल्या एस टी ने कमी उंचीच्या माईल्ड स्टील बसेस बांधायला सुरूवात केलीय हे चांगले पाऊल आहे.)

आपल्याकडल्या स्लीपर कोचेसमध्ये वरच्या बर्थसवर चढणे / उतरणे हे स्त्रिया आणि ज्येष्ठ नागरिकांना जिकीरीचे होऊन जाते. त्याऐवजी तेवढ्याच उंचीच्या डबलडेकर बसेसमध्ये खालच्या आणि वरच्या अशा दोन्ही मजल्यांवर सगळेच लोअर बर्थ उपलब्ध होतील. शयनक्षमता तेव्हढीच असेल आणि खालच्या मजल्यावर मागील बाजूला प्रवाशांचे सामानसुमान व्यवस्थितपणे रचून ठेवण्यासाठी विमानासारखा कक्षही तिथे उपलब्ध होईल. किंवा खालच्या डेकवर मागल्या बाजूला प्रवाशांसाठी विमानाच्या धर्तीवर एखाद दुसरा प्रसाधनकक्ष (शुध्द मराठीत टाॅयलेट ब्लाॅक) उपलब्ध करून देता येईल. आज बंगलोर ते जोधपूर, पणजी ते इंदूर, पुणे ते गोरखपूर अशा ३५ - ४५ तासांच्या लांब लांब पल्ल्याच्या खाजगी बसेस उपलब्ध होत असताना आरामशीर प्रवास आणि अशी प्रसाधनगृहे उपलब्ध असणार्‍या बसेस मिळणे हे प्रवाशांसाठी भलतेच सुखकर होईल.

राष्ट्रीय महामार्गांचा निरंतर सुधारणारा दर्जा, मार्गावरील खाण्यापिण्याच्या उत्तम दर्जाच्या सुविधा आणि खंडप्राय धावणार्‍या अशा बसेस हे तिन्ही घटक भविष्यातली रस्ते वाहतुकीची समीकरणे बदलायला कारणीभूत ठरतील यात शंका नाही.

जागतिकीकरणाचा रेटा पाहिला तर ही संकल्पना भारतात लवकरच येईल यात शंका नाही.

तुम्हाला गंमत वाटेल पण जालंदर येथल्या सतलज मोटर्सने अशी बस SUTLEJ Lexus या माॅडेलच्या रूपात साधारण १२ वर्षांपूर्वीच बाजारात आणलेली होती. पण कालबाह्य संकल्पनेइतकीच काळाच्या खूप पुढे असणारी संकल्पनाही स्वीकारली जात नाही. म्हणून हे माॅडेल तेव्हा यशस्वी ठरले नाही. फारसे कुठे दिसलेच नाही.

पण आज जर असे सगळ्या लोअर बर्थसचे, सुखसुविधाजनक बसचे माॅडेल आले तर ते पटकन लोकप्रिय होईल यात शंका नाही.

- लांब पल्ल्याचे बसप्रवास सतत करणारा प्रवासी पक्षी, राम प्रकाश किन्हीकर.