परवाच्या नागपंचमीनिमित्त एक आठवण झाली. आमची दिवंगत आत्या पुरणाचे दिंड खूप छान करायची. तसेही "गोदावर्याः उत्तरे तीरे," देशस्थांकडे, नागपंचमीला हे दिंड करण्याचा कुळाचार असतोच. आता आत्या तर कालवश झाली. आणि आता हा पदार्थ आमच्या मुला नातवंडांना खायला मिळण्याची शक्यता खूप कमी झाली.
तसाच "वाटल्या डाळीचा लाडू" हा एक वैदर्भीय पदार्थ. पंचवीस वर्षांपूर्वी काही कॅटरर्स हा पदार्थ छोट्या छोट्या कार्यक्रमांसाठी (बारसे, डोहाळजेवणे वगैरे) करायचेतही. पण आता एकही जण करत नाही. ग्राहकांची आवडच रस अंगुरी, गुलाबजांब, रबडी जिलेबी, रसगुल्ला आणि चोमचोम पुरती मर्यादित झाली त्याला ते तरी काय करणार बिचारे. नाही म्हणायला विदर्भात विहीणींच्या पंगतीत पुरणपोळी, खवापोळी वगैरे पदार्थ अजून आपला आब टिकवून आहेत. बाकी ब्युफे मध्ये सगळे पंजाबी पदार्थांचे आक्रमण.
चार वर्षांपूर्वीचा नागपुरातलाच प्रसंग. श्रीमदभागवत सप्ताहात एका संध्याकाळी यजमानांनी आपल्या मराठी कॅटररला "पाकातल्या पुर्‍यांची" फर्माईश केली. त्यांना चिरोटे अपेक्षित होते पण त्यांनी "चिरोटे" शब्द वापरण्याऐवजी विदर्भातला प्रचलित शब्द वापरला. हे त्यांचे चुकलेच पण जेवताना सगळ्यांच्या पानात आलेला पदार्थ खरोखर "ग्रेट" होता.
त्या कॅटररने चक्क आपल्या साध्या पुर्‍या तळून पाकात टाकल्यात. जेवताना पुर्‍या ओल्यागच्च आणि गोड का लागत आहेत ? हा प्रश्न सगळ्या खवय्यांच्या मनात आल्यानंतर या फजितीचा खुद्द यजमनांनीच खुलासा केला.
तसंच आजकाल उन्हाळ्यात आंब्याच्या रसासोबत होणारा "फजिता" नावाचा पदार्थही आजकाल अतिदुर्मिळ होत चाललाय.
अजून कुठलेकुठले महाराष्ट्रीय / वैदर्भिय पदार्थ आहेत जे आपण तर चाखलेत पण आपल्या मुलांना / नातवंडांना अजिबातच बघायलाही मिळणार नाहीत ?
- खादाडखाऊ असलेला (पण लांडग्याचा भाऊ नसलेला) रामभाऊ.
No comments:
Post a Comment