व्योमातून उडताना, ओढीतसे मज घरटे

पूर्वी घरोघरी टी व्ही, टेपरेकाॅर्डर वगैरे नसत. १०- १२ घरांमागे एखाद्या घरी टेपरेकाॅर्डर / ग्रामोफोन / डिस्क (LP) प्लेयर असे.

तेव्हा त्या त्या घरांमधून विशिष्टच वेळेला विशिष्ट गाणी लावण्याचा त्या घरात दंडक असायचा असे माझे निरीक्षण आहे.

इतवारीतल्या आम्ही रहात असलेल्या कुहीकर वाड्यासमोर कापकरांचा एक वाडा होता. कापकरांकडल्या डिस्कप्लेयरवर रोज सकाळी बरोबर ८ वाजता "ॐ जय जगदीश हरे" ही आर्ती नित्यनियम असल्याप्रमाणे लागायचीच.

चंद्रपूरला आमच्या आजोळसमोर असलेल्या रघुनाथराव देवांच्या घरी रोज पहाटे पाचला एम एस सुब्बालक्ष्मी अम्मांचे "श्रीव्यंकटेश सुप्रभातम" लागायचेच. आजोळी गच्चीवर झोपलो असताना खूप वेळा पहाटे हे एका विशिष्ट लयीतले सूर ऐकतच आम्ही जागे होत असू.

आज प्रत्येकाच्या हातात असंख्य गाणी असलेले यंत्र (मोबाईल) आहे. नवीन नवीन मोबाईल असताना आपण त्यात आपल्या आवडीची भरपूर गाणी टाकूनही घेतो. विशिष्ट वेळी ही विशिष्ट गाणी ऐकून आपण स्वतःला आपल्या बालपणाशी जोडून घेण्याचा विचारही करतो. पण २ - ३ दिवसांनंतर आपला हा नित्यक्रम खंडीत होतो. मग वर्षानुवर्षे नित्यक्रमाने त्याच वेळी तीच गाणी / स्तोत्रे लावणार्‍या आपल्या पूर्वसूरींचे अपार कौतुक वाटते.

"Law of dimishing utility value" प्रत्ययाला येतो तो असा.

कुसुमाग्रज लिहूनच गेलेयत ना

"व्योमातून उडताना, ओढीतसे मज घरटे. आणि उबेत त्या घरट्याच्या क्षुद्र तेच मज गमते."

- नियमितपणाचा चाहता आणि गाण्यांचा दर्दी, इस्टमनकलर राम.