प्रवाशांच्या सेवेसाठी की अडवणुकीसाठी ?

 चला सणासुदीचे दिवस आलेत. प्रवाशांच्या गर्दीचे दिवस आलेत. आपापल्या आप्तजनांना भेटण्यासाठी लांबवरचे प्रवास करून आपापल्या घरट्यात परतणा-या पिल्लांचे दिवस आलेत.

त्याचबरोबर नेमके हेच दिवस साधून मध्य रेल्वेच्या पुणे ते नागपूर मार्गावर काही ना काही कारणांनी रेल्वे यार्डांचे रिमॉडेलिंग, मार्गाचे नूतनीकरण, रूट रिले इंटरलॉकिंग इत्यादी तांत्रिक कारणे सांगून या मार्गावरील रेल्वेगाड्या ऐन गर्दीच्या वेळी रद्द करून प्रवाशांना खाजगी बसेसची अव्वाच्या सव्वा भावाची तिकीटे काढण्यास भाग पाडण्याचेही दिवस आलेत. गेल्या तीन चार वर्षांपासून मी हा प्रकार नियमितपणे होताना बघतोय. यामागे काही अर्थपूर्ण हितसंबंध, साटेलोटे नसतीलच याची कुणीही खात्री देऊ शकत नाही.

त्यात आपली महाराष्ट्र एस. टी. नियोजनशून्य. नागपूर ते पुणे मार्गावर नवीन आलेल्या स्लीपर बसेस सुरू केल्यात ख-या पण आपला 1970 च्या दशकातला खाक्या काही एस. टी. ने सोडला नाही. या बसेस नागपूर ते पुणे या प्रवासासाठी तब्बल 16 तास घेत आहेत. नागपूरवरून निघाली की कोंढाळी - तळेगाव - अमरावती - मूर्तिजापूर - अकोला - खामगाव - चिखली - जालना - छत्रपती संभाजीनगर - देवी अहिल्यानगर हे सगळे थांबे घेत घेत या बसेस पुण्याला पोहोचणार. दर थांब्यावर बस थांबली की प्रवाशांची चढ उतार होणार, बसच्या आतल्या भागातले दिवे लागणार, प्रवाशांची झोपमोड होणार. हे दर तासातासाला. कोण कशाला या बसेसना पसंती देतोय ?

आपलेच नियोजन, आपलीच संसाधने यांना मध्यवर्ती ठेऊन नियोजन करण्याचे दिवस आता संपलेत हे ज्या दिवशी एस. टी. च्या ध्यानात येईल, त्या दिवसापासून एस. टी. चा तोटा कमी व्हायला सुरूवात होईल. आता प्रवाशांची गरज मध्यवर्ती ठेऊन नियोजन व्हायला हवेय. मला वाटते 2017 च्या दिवाळीत एस. टी. ने नागपूर ते पुणे या मार्गावर "दुरांतो" बससेवा सुरू केली होती. नागपूरवरून निघाल्यानंतर फ़क्त अमरावती बायपास इथले प्रवासी घेऊन ती बस खाजगी बसेससारखी कुठेही न थांबता थेट छत्रपती संभाजीनगर आणि देवी अहिल्यानगर इथले थांबे घेत पुण्याला 14 तासात पोहोचायची. या बसेसना दिवाळीत दोन्ही बाजूंनी तुफ़ान प्रतिसाद मिळाला होता.

यावर्षीही एस. टी. ने आपल्या नवीन स्लीपर बसेसबाबत हा प्रयोग करून पहायला हरकत नाही. नागपूरवरून निघाल्यानंतर समृद्धी महामार्गाने फ़क्त वर्धा (येळाकेळी टोल, इंटरचेंज क्रं 4), अमरावती / यवतमाळ (नांदगाव खंडेश्वर टोल, इंटरचेंज क्रं 7), इथे थांबून प्रवासी घेऊन सहा तासात जालना, सात - साडेसात तासात छत्रपती संभाजीनगर, साडेनऊ तासात देवी अहिल्यानगर करीत बारा ते साडेबारा तासात पुण्याला पोहोचणारी सेवा एस. टी. ने दिवाळीत दिली तर ती हाऊसफ़ुल्ल जाईल. वर्धेपासून येळाकेळी टोल (इंटरचेंज क्र. 4 पर्यंत) आणि यवतमाळ / अमरावती पासून नांदगाव खंडेश्वर टोल (इंटरचेंज क्र. 7 पर्यंत) एस. टी. ने प्रवाशांची ने आण करण्यासाठी या बसेसच्या वेळेवर जर आपली फ़ीडर बस सर्व्हिस पाठवली तर वर्धा, अमरावती / यवतमाळ इथल्या प्रवाशांनाही हा प्रवास सुखकर होईल. आज सगळी नवीन संसाधने उपलब्ध आहेत पण "योजकस्तत्र दुर्लभः" हे विधान एस. टी. च्या बाबतीत प्रकर्षाने अनुभवायला येतेय हे ही खरेच. 

ओ यष्टीवाले. करा रे हा नवीन प्रयोग. आणि ओ रेल्वेवाले. या तरी दिवाळीत अशी दुष्काळी कामे काढून प्रवाशांची गैरसोय करू नका.

- प्रवाशांच्या हिताची कायम काळजी असलेला रेल्वे आणि बसफ़ॅन, प्रा. वैभवीराम प्रकाश किन्हीकर.

यासंबंधीचा माझा व्लॉग इथे 

मंत्रांच्या उच्चारणाबद्दल काही चिंतन

 उदो + अस्तू मिळून उदोस्तू होतं, उदयोस्तू नाही. जगदंबेचा उदो असो. ("उदे गं अंबे उदे" किंवा "उदो बोला उदो अंबाबाई माऊलीचा" ह्या वाक्यरचना लक्षात घ्यावात.) आजकाल जगदंबेचा "उदयोस्तू" असे ब-याच ठिकाणी ऐकायला / वाचायला आले म्हणून लिहीले. उदयोस्तू चा विग्रह उदय + अस्तू असा होईल. जगदंबेचा उदय असो असा त्याचा अर्थ होईल आणि ते विसंगत ठरेल. त्या जगज्जननीचा उदय हा सकल देवांच्या प्रार्थनेने सृष्टीच्या प्रारंभीच झालेला आहे. त्यामुळे आपण भक्त मंडळींनी तिचा जयजयकार असो = उदो असो या अर्थाने "उदोस्तू" हाच उच्चार बरोबर आहे.

तसेच "ॐ नमो भगवते वासुदेवाय" किंवा "ॐ नमो नारायणाय" किंवा "ॐ नमः शिवाय" या सगळ्या मंत्रांमध्ये त्या त्या देवांना नमो या शब्दाद्वारे वंदन आलेले आहे. त्यात पुन्हा "ॐ नमो भगवते वासुदेवाय नमः" किंवा "ॐ नमो नारायणाय नमः" असे आपल्या मताने करणे योग्य नाही. दोनवेळा वंदन केल्याने मूळचाच दयाळू असलेला देव रागावत नाही हे जरी खरे असले तरी मंत्रांच्या विशिष्ट शब्दरचनेमागे आपल्या ऋषीमुनींचा एक अत्यंत शास्त्रीय आणि जगकल्याणाचा दृष्टीकोन होता हे लक्षात घेता एखाद्या मंत्राची सिद्धी ही मूळ मंत्र उच्चारणानेच होईल हे सुद्धा लक्षातच ठेवले पाहिजे. "मननात त्रायते इति मंत्रः" (ज्याचे मनन केल्याने तारतो तो मंत्र) हे आपण भाविक मंडळींनी लक्षात ठेवून त्यानुसार उच्चारण करावे ही साधी अपेक्षा.

- साधनात शुद्धतेचा आग्रह धरणारा एक साधक, प्रा. वैभवीराम प्रकाश किन्हीकर. 

बस आणि रेल्वेफॅनिंगः एक खुफियापंती (किंवा सभ्य भाषेत शेरलाॅक होम्सगिरी.)

 रेल्वेफॅनिंग किंवा बसफॅनिंग म्हणजे नुसते बसेस आणि रेल्वेगाड्यांचे फोटो जमा करणे नव्हे. नाही, सुरूवातीच्या काळात फोटो जमविणे, ते विविध सोशल मिडीयांवर टाकणे इथपासून सुरूवात होते पण नंतर नंतर रेल्वे आणि बसेसविषयी विविध अंगानी वेगवेगळी माहिती मिळवणे, त्यांचे मनात विश्लेषण करणे, त्या माहितीची तर्कसंगत मांडणी करून काही निष्कर्षाप्रत पोहोचणे असा प्रवास प्रत्येक रेल्वे आणि बसफॅनचा असतो, किंबहुना तो प्रवास तसा झाला पाहिजे ही अपेक्षा.

या प्रवासात रेल्वे आणि बसविषयी वृत्तपत्रांमध्ये, इतर सोशल मिडियात छापून आलेली प्रत्येक छोट्या मोठ्या माहितीची मेंदूत निश्चित अशी नोंद ठेवणे आणि त्या माहितीची शेरलाॅक होम्ससारखी तर्कसंगत जुळणी करणे हा प्रकार येतोच.

परवाचीच गोष्ट. मुंबई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस इथून दिनांक ३/१०/२३ रोजी रात्री ००.२० वाजता एक १८ डब्यांची वन वे स्पेशल नागपूरकडे निघाल्याची छोटीशी सूचना वाचली. त्याच्या दुसर्‍याच दिवशी ४/१०/२३ ला मुंबईच्याच लोकमान्य टिळक टर्मिनस कुर्ल्यावरून अशीच एक १८ डब्यांची विशेष वन वे स्पेशल रेल्वेगाडी नागपूरकडे रवाना झाल्याची बातमीही वाचनात आली. मुंबईच्या वाडीबंदर कोचिंग डेपोमधून हे कोचेस नागपूर कोचिंग डेपोकडे पाठविण्यात आल्याचे कळले. पण कशासाठी ? हा प्रश्न अनुत्तरितच राहिला. त्याची शोधाशोध सुरू झाली आणि आज अचानक हा शोध संपला.

नागपूरवरून नव्यानेच झालेल्या छिंदवाडा - नैनपूर - जबलपूर या मार्गाने मध्य प्रदेशातल्या शाहडोलपर्यंत आत्तापर्यंत दक्षिण पूर्व मध्य रेल्वेची 08287 डाऊन / 08288 अप अशी हाॅलिडे स्पेशल सेवा आठवड्यातून २ दिवस सुरू होती.

येत्या आठवड्यात ही सेवा दररोज सुरू होणार असल्याची दुसरी एक बातमी कळाली. ही गाडी मध्य रेल्वेच्या नागपूर विभागाकडे हस्तांतरित होणार असून या गाडीचा नवा नंबर 11203 डाऊन / 11204 अप (जुना नागपूर - जयपूर एक्सप्रेसचा नंबर) मिळणार असल्याचीही एक बातमी अशीच कुठेतरी वाचायला मिळाली.

हे दोन हस्तांतरित रेक्स या गाडीसाठी वापरणार हा निष्कर्ष काढून हा रेल्वेफॅन अंशतः तृप्त झाला.

अंशतः तृप्त अशासाठी की असेच दोन रेक याचदरम्यान कोल्हापूर आणि सोलापूरसाठी रवाना झाल्याचीही बातमी वाचली होती. त्या रेक्सचे नक्की काय होणार ? ही उत्सुकता आणखी बाकी आहे.

- A forensic Railfan प्रा. वैभवीराम प्रकाश किन्हीकर.

भारतीय रेल्वेतील एक अत्यंत दुर्मिळ क्लासचा कोच : FN - 1 कोच. त्यानिमित्ताने सेवाग्राम एक्सप्रेस, महालक्ष्मी एक्सप्रेस, हरिप्रिया एक्सप्रेस आणि दादर अमृतसर एक्सप्रेसच्या आठवणी.

1990 च्या दशकापर्यंत पुणे ते कोल्हापूर विभाग हा दक्षिण - मध्य रेल्वेच्या अखत्यारित होता. तेव्हा नागपूर - कोल्हापूर महाराष्ट्र एक्सप्रेस, कोल्हापूर - मुंबई (छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस) सह्याद्री एक्सप्रेस, नागपूर - दादर सेवाग्राम एक्सप्रेस आणि दादर - कोल्हापूर महालक्ष्मी एक्सप्रेस या गाड्यांचे रेक शेअरींग होत असे. ते रेक शेअरींग खालीलप्रमाणे असे. हे रेक शेअरींग मी कसे शोधून काढले याची सविस्तर शोधकथा इथे.

दिवस पहिला नागपूर (सकाळी 10.00 वाजता) --- 7384 अप नागपूर - कोल्हापूर महाराष्ट्र एक्सप्रेस --- कोल्हापूर (दिवस दुसरा दुपारी 14.30 वाजता)

कोल्हापूर यार्डात या रेकचा Secondary Manitenance.

दिवस दुसरा कोल्हापूर (रात्री 8.30 वाजता) --- 7304 अप कोल्हापूर - मुंबई (छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस) सह्याद्री एक्सप्रेस --- मुंबई (दिवस तिसरा सकाळी 11.30 वाजता)

मुंबईतल्या मध्य रेल्वेच्या वाडीबंदर यार्डात या रेकची जुजबी साफ़सफ़ाई. कारण ही गाडी मध्य रेल्वेची नाही. दक्षिण - मध्य रेल्वेच्या मालकीची आहे.

दिवस तिसरा मुंबई (संध्याकाळी 5.45 वाजता) --- 7303 डाऊन मुंबई - कोल्हापूर सह्याद्री एक्सप्रेस --- कोल्हापूर (दिवस चौथा सकाळी 6.00 वाजता) 

कोल्हापूर यार्डात या रेकचा Secondary Manitenance.

दिवस चौथा कोल्हापूर (दुपारी 12.30 वाजता) --- 7383 डाऊन कोल्हापूर - नागपूर महाराष्ट्र एक्सप्रेस --- नागपूर (दिवस पाचवा संध्याकाळी 5.30 वाजता)

नागपूरातल्या मध्य रेल्वेच्या यार्डात या रेकची अत्यंत जुजबी साफ़सफ़ाई. कारण ही गाडी मध्य रेल्वेची नाही. दक्षिण - मध्य रेल्वेच्या मालकीची आहे.

दिवस पाचवा नागपूर (रात्री 10.10 वाजता) --- 7340 अप नागपूर - दादर सेवाग्राम एक्सप्रेस --- दादर (दिवस सहावा दुपारी 3.30 वाजता) 

दादरच्या मध्य रेल्वेच्या यार्डात या रेकची अत्यंत जुजबी साफ़सफ़ाई. कारण ही गाडी मध्य रेल्वेची नाही. दक्षिण - मध्य रेल्वेच्या मालकीची आहे. आणि दादर यार्डात त्याकाळी (आणि अजूनही) मध्य रेल्वेच्याच गाड्यांची धड साफ़सफ़ाई होत नसे त्यातून ही गाडी तर दुस-या विभागाचीच. साफ़सफ़ाईकडे संपूर्णपणे दुर्लक्ष. 

दिवस सहावा दादर (रात्री 8.30 वाजता) --- 7311 डाऊन दादर - कोल्हापूर महालक्ष्मी एक्सप्रेस --- कोल्हापूर (दिवस सातवा सकाळी 7.00 वाजता) 

आता या गाडीचा संपूर्ण Primary Manitenance कोल्हापूर यार्डात. कारण आता ही गाडी इथे दिवसभर मुक्कामाला येत होती. म्हणजे या गाडीचा Primary Manitenance आठ दिवसातून एकदाच. 

दिवस सातवा (संध्याकाळी 7.30 वाजता) --- 7312 डाऊन कोल्हापूर - दादर महालक्ष्मी एक्सप्रेस --- दादर (दिवस आठवा सकाळी 7.00 वाजता) 

दिवस आठवा (दुपारी 12.45 वाजता) --- 7339 डाऊन दादर - नागपूर सेवाग्राम एक्सप्रेस --- नागपूर (दिवस नऊवा पहाटे 5.30 वाजता) 

दिवस नऊवा (सकाळी 10.00 वाजता) --- 7384 अप नागपूर - कोल्हापूर महाराष्ट्र एक्सप्रेस ---- ( चक्र पुन्हा सुरूच)

या रेकला दादर - बल्लारशाह स्लीप कोचेस लागायचेत. अर्धा फ़र्स्ट क्लास + अर्धा स्लीपर कोच असलेला एक FN - 1 कोच, आणि एक स्लीपर कोच. हे कोचेस वर्धा स्टेशनवर पहाटे काढून ठेवले जायचेत आणि वर्धा - बल्लारशाह पॅसेंजरला जोडून बल्लारशाहपर्यंत जायचेत. संध्याकाळी हीच बल्लारशाह - वर्धा पॅसेंजर हे कोचेस वर्धेपर्यंत आणायची आणि रात्री सेवाग्राम एक्सप्रेस नागपूरवरून आली की तिला हे कोचेस जोडले जायचेत. 

यातला FN - 1 कोच मोठा मजेशीर होता. कोचच्या अर्ध्या भागात प्रथम वर्ग (बिगर वातानुकूल). Aहा चार प्रवाशांसाठी असलेला  कंपार्टमेंट (सकाळी 6.00 ते रात्री 9.00 या वेळेसाठी हा कंपार्टमेंट सहा प्रवाशांना बसण्यासाठी उपलब्ध असायचा.) आणि B हा फ़क्त दोन प्रवाशांसाठी असलेला कूपे (सकाळी 6.00 ते रात्री 9.00 या वेळेसाठी हा कूपे तीन प्रवाशांना बसण्यासाठी उपलब्ध असायचा.) आणि कोचच्या उरलेल्या अर्ध्या भागात 40 शायिका असलेला बिगर वातानुकूल त्रिस्तरीय शयनयान वर्ग. चंद्रपूर - वरोरा - हिंगणघाट इथून मुंबईपर्यंत जाणा-या सर्व वर्गाच्या प्रवाशांची सोय व्हावी हा रेल्वेचा हेतू असावा. 

ही गाडी दादरला पोहोचली की महालक्ष्मी एक्सप्रेसला हे दोन कोचेस आतून बंद करायचेत आणि त्या कोचेसवर बाहेरून खडूने "कल्याण कोच" असे लिहून हे कोचेस संध्याकाळी दादर ते कल्याण पर्यंत बंद अवस्थेत न्यायचेत आणि कल्याणला उघडायचेत. त्याकाळी हे "कल्याण कोचचे" असेच प्रकार मुंबई - पुणे इंद्रायणी एक्सप्रेस, मुंबई - पुणे डेक्कन एक्सप्रेसच्या बाबतीतही मी बघितले आहेत. मग हे दोन कोचेस कल्याण ते कोल्हापूर प्रवाशांसाठी राखीव होऊन कोल्हापूरपर्यंत जायचेत. महालक्ष्मी एक्सप्रेसच्या परतीच्या प्रवासात हेच कोचेस मात्र थेट कोल्हापूर - दादर प्रवाशांसाठी उपलब्ध असायचेत. 

1990 च्या दशकाच्या उत्तरार्धात पुणे ते कोल्हापूर हा विभाग मध्य रेल्वेकडे आला. गाड्यांचे नंबर्स बदललेत. 7383 डाऊन / 7384 अप महाराष्ट्र एक्सप्रेसची 1039 डाऊन / 1040 अप महाराष्ट्र एक्सप्रेस झाली. 7303 डाऊन / 7304 अप सह्याद्री एक्सप्रेसची 1023 डाऊन / 1024 अप सह्याद्री एक्सप्रेस झाली. या गाड्यांचे रेक शेअरींग तसेच सुरू राहिले. आजही ते तसेच सुरू आहे. 1040 अप महाराष्ट्र - 1024 अप सह्याद्री - 1023 डाऊन सह्याद्री - 1039 डाऊन महाराष्ट्र असे सुरू आहे. या रेक शेअरींगचा Primary Manitenance मध्य रेल्वेच्या मुंबई वाडीबंदर यार्डात होतो.

7339 डाऊन / 7340 अप सेवाग्राम एक्सप्रेसची 1439 डाऊन / 1440 अप सेवाग्राम एक्सप्रेस झाली. आणि 7311 डाऊन / 7312 अप महालक्ष्मी एक्सप्रेसची 1011 डाऊन / 1012 अप महालक्ष्मी एक्सप्रेस झाली. या गाड्यांचे रेक शेअरींग तुटले. महालक्ष्मी एक्सप्रेस मुंबई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस पर्यंत वाढवल्या गेली. महालक्ष्मी एक्सप्रेसला मध्य रेल्वेचा डेडिकेटेड रेक मिळायला लागला. मग बिचा-या सेवाग्राम एक्सप्रेसला आपल्या रेक शेअरींगसाठी दुसरा जोडीदार शोधावा लागला. मग दुपारी दादर ला येणारी नागपूर - दादर सेवाग्राम एक्सप्रेस रात्री दादर - अमृतसर एक्सप्रेस म्हणून जाऊ लागली. पहाटे पहाटे दादरला येणारी अमृतसर - दादर एक्सप्रेस दुपारी दादर - नागपूर सेवाग्राम एक्सप्रेस म्हणून जाऊ लागली.

आता या दादर - अमृतसर गाडीला अगदी आत्ता आत्ता पर्यंत दादर - धुळे हे स्लीप कोचेस लागायचेत. मग बल्लारशाह - दादर हे दोन कोचेस दादर - धुळे म्हणून जाऊ लागलेत आणि धुळे - दादर दोन स्लीप कोचेस दादर - बल्लारशाह म्हणून जाऊ लागलेत. 

सेवाग्राम एक्सप्रेस सुपरफ़ास्ट झाली. 2139 डाऊन / 2140 अप हा नंबर या गाडीला मिळाला. ती थेट मुंबई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस पर्यंत जाऊ लागली. सेवाग्राम आणि दादर अमृतसर एक्सप्रेसचे रेक शेअरींग तुटले. मग हा FN - 1 कोच पण रेल्वेने काढून टाकला. तोपर्यंत रेल्वेच्या या दुर्मिळ कोचचे नवनिर्माण थांबले होते. 1980 च्या दशकात बनवलेले हे कोचेस रेल्वे वापरत होती. आता ते जुने झाल्यामुळे त्यांची आयुर्मर्यादा संपली. त्यांच्या जागी सेवाग्राम एक्सप्रेसला मुंबई - बल्लारशाह प्रवासासाठी दोन ए सी थ्री टायर, दोन स्लीपर कोच आणि एक जनरल कोच असे स्लीप कोचेस मिळालेत तर अमृतसर एक्सप्रेसला दादर - धुळे प्रवासासाठी एक ए सी थ्री टायर, दोन स्लीपर कोच आणि एक जनरल कोच असे कोचेस मिळालेत. दादर - अमृतसर एक्सप्रेस मधली काही वर्षे अमृतसर - लोकमान्य टिळक टर्मिनस (कुर्ला) अशी धावली आणि आता तिचाही विस्तार मुंबई छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस पर्यंत झाला आहे. सगळेच स्लीप कोचेस काढून टाकण्याचे रेल्वेचे नवे धोरण आल्याने आता दादर - धुळे स्लीप कोचेस तिला लागत नाहीत.  

महालक्ष्मी एक्सप्रेसला सुरूवातीला डेडीकेटेड रेक मिळाला खरा पण नंतर ती आपला रेक 1025 डाऊन / 1026 अप मुंबई - सोलापूर - मुंबई सिद्धेश्वर एक्सप्रेसशी शेअर करू लागली. सकाळी मुंबईला आलेली सिद्धेश्वर एक्सप्रेस रात्री महालक्ष्मी एक्सप्रेस म्हणून आणि सकाळी मुंबईत आलेली महालक्ष्मी एक्सप्रेस रात्री सिद्धेश्वर एक्सप्रेस म्हणून जाऊ लागली. या दोन्हीही गाड्यांचा Primary Manitenance मध्य रेल्वेच्या मुंबई वाडीबंदर यार्डातच होत असताना हे रेक शेअरींग कशाला ? या प्रश्नाचे उत्तर मात्र मिळाले नाही.

2000 च्या दशकाच्या उत्तरार्धात मिरज कुर्डुवाडी या रेल्वेमार्गाचे रूंदीकरण (नॅरो गेज ते ब्रॉड गेज) पूर्ण झाले. आणि मध्य रेल्वेने सोलापूर - कोल्हापूर एक्सप्रेस सुरू केली. या गाडीसाठी मात्र पुन्हा रेक शेअरींग बदलले. सकाळी सोलापूरला येणारी सिद्धेश्वर एक्सप्रेस दिवसभर सोलापूर यार्डात पडून राहण्यापेक्षा लगेच सोलापूर - कोल्हापूर एक्सप्रेस म्हणून रवाना होऊ लागली आणि दुपारी कोल्हापूरला पोहोचून त्याच रात्री कोल्हापूर - मुंबई महालक्ष्मी एक्सप्रेस म्हणून मुंबईला जाऊ लागली. मुंबईला सिद्धेश्वर एक्सप्रेस आणि महालक्ष्मी एक्सप्रेसमधे असलेले रेक शेअरींग संपले. सकाळी मुंबईला आलेली महालक्ष्मी एक्सप्रेस त्याच रात्री महालक्ष्मी एक्सप्रेस म्हणून रवाना होऊ लागली. दुस-या दिवशी कोल्हापूरला सकाळी आलेली महालक्ष्मी एक्सप्रेस लगेचच कोल्हापूर - सोलापूर एक्सप्रेस म्हणून रवाना होत असे आणि सोलापूरला दुपारी आलेली कोल्हापूर - सोलापूर एक्सप्रेस त्याच दिवशी रात्री सोलापूर - मुंबई सिद्धेश्वर एक्सप्रेस म्हणून मुंबईत येत असे. 

जुलै 2013 मध्ये महालक्ष्मी एक्सप्रेस पुन्हा दक्षिण मध्य रेल्वेकडे हस्तांतरित झाली. पुन्हा तिचा नंबर 1011 डाऊन / 1012 अप वरून 7411 डाऊन / 7412 अप असा झाला. ही गाडी आणि तिरूपती - कोल्हापूर हरिप्रिया एक्सप्रेसचे रेक शेअरींग सुरू झाले. दुपारी कोल्हापूरला आलेली तिरूपती - कोल्हापूर हरिप्रिया एक्सप्रेस संध्याकाळी कोल्हापूर - मुंबई महालक्ष्मी एक्सप्रेस आणि सकाळी कोल्हापूरला आलेली महालक्ष्मी एक्सप्रेस दुपारी कोल्हापूर - तिरूपती हरिप्रिया एक्सप्रेस म्हणून रवाना होऊ लागली. अर्थात हरिप्रिया म्हणजे महालक्ष्मीच हे पौराणिक तत्व रेल्वेला मान्य होतेच. या रेकचा Primary Manitenance दक्षिण मध्य रेल्वेच्या तिरूपती यार्डात होतो आहे. 

इकडे सिद्धेश्वर एक्सप्रेसनेही आपला दुसरा जोडीदार शोधला. सकाळी मुंबईत आलेली सिद्धेश्वर एक्सप्रेस लगोलग मुंबई - बंगळूरू उद्यान एक्सप्रेस म्हणून रवाना होऊ लागली. उद्यान एक्सप्रेसचा दक्षिण मध्य रेल्वेचा जुना नंबर 6529 डाऊन / 6530 अप बदलून मध्य रेल्वेचा 11301 डाऊन / 11302 अप हा नवा नंबर तिला मिळाला. संध्याकाळी मुंबईत आलेली उद्यान एक्सप्रेस लगोलग रात्री सिद्धेश्वर एक्सप्रेस म्हणून रवाना होऊ लागली. दिवसभर सोलापूर यार्डात हा रेक राहत असल्यामुळे या रेकचा Primary Manitenance सोलापूरला होतो आहे. 

सोलापूर - कोल्हापूर एक्सप्रेस बंद झाली. त्याऐवजी मिरज - पंढरपूर या मार्गावर त्याच वेळेस डेमू लोकल गाडी सुरू झाली. 

या सगळ्या गदारोळात भारतीय रेल्वेत असलेला अत्यंत दुर्मिळ वर्गाचा FN - 1 कोच मात्र सगळ्यांच्याच विस्मृतीत गेला. आता त्याचे निर्माण होत नाही आणि जुने सगळेच कोचेस रेल्वेने आत्तापर्यंत भंगारात काढले असतील.

- पुलंच्या "मोपे डार गयो" च्या स्मरणाने गहिवरणा-या रावसाहेबांसारखा; जुन्या कोचेसच्या स्मरणाने गहिवरणारा रेल्वेफ़ॅन रामसाहेब, प्रा. वैभवीरा्म प्रकाश किन्हीकर.