देवाचिये द्वारी - ६९

 

संसार दुःखे दुखवला I त्रिविध तापे पोळला I

निरूपणे प्रस्तावला I अंतर्यामी II

जाला प्रपंची उदास I मने घेतला विषयत्रास I

म्हणे आता पुरे सोस I संसारीचा II

प्रपंच जाईल सकळ I येथील श्रम तो निर्फ़ळ I

आता काही आपुला काळ I सार्थक करू II

आपले अवगुण देखे I विरक्तिबळे वोळखे I

आपणासि निंदी दुःखे I या नाव मुमुक्ष II

स्वार्थ सांडून प्रपंचाचा I हव्यास धरिला परमार्थाचा I

अंकित होईन सज्जनांचा I म्हणे तो मुमुक्ष II

बद्ध या पहिल्या पायरीनंतर श्रीसमर्थ त्यापेक्षा उन्नत अशा अवस्थेला असलेल्या मुमुक्षूंचे वर्णन करत आहेत. ज्याला प्रपंचाचे फ़ोलपण कळून येते, आपल्या देहाच्या मर्यादा ओळखता येतात, आजवर जो प्रपंच केला तो सुखाप्रत नेणारा नाही. अंतिम सुखासाठी परमार्थाचाच ध्यास धरला पाहिजे याची जाणीव प्रकर्षाने होते तो मुमुक्षू असे प्रतिपादन श्रीसमर्थ करताहेत.

 

II निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान मुक्ताबाई एकनाथ नामदेव तुकाराम II

II जयजय रघुवीर समर्थ II

- प्रा. राम प्रकाश किन्हीकर

(भाद्रपद कृष्ण षष्ठी, शके १९४४ , दिनांक १६/०९/२०२२)