देवाचिये द्वारी - ७५

 

अविनाश ते ब्रम्ह निर्गुण I नासे ते माया सगुण I

सगुण आणि निर्गुण I कालवले II

या कर्दमाचा विचार I करू जाणती योगेश्वर I

जैसे क्षीर आणि नीर I राजहंस निवडिती II

घटापूर्वी आकाश असे I घटामध्ये आकाश भासे I

घट फ़ुटता न नासे I आकाश जैसे II

तैसे परब्रम्ह केवळ I अचळ आणि अढळ I

मधे होत जात सकळ I सचराचर II

कायम असणारे ते काय आणि अनित्य, नाशिवंत असणारे ते काय याविषयीचा विवेक श्रीसमर्थ आपल्याला सहाव्या दशकाच्या मायोदभव निरूपण नावाच्या तिस-या समासात शिकवताहेत. ब्रम्ह हे अविनाशी आणि माया ही विनाशी. ही दोन्ही तत्वे या जगात एकमेकांमध्ये अभिन्नपणे मिसळून गेलेली आहेत. साधकांनी राजहंसासारख्या नीरक्षीर वृत्तीने परब्रम्हाला ओळखावे आणि मायेचा त्याग करावा असे श्रीसमर्थांना वाटते.

 

II निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान मुक्ताबाई एकनाथ नामदेव तुकाराम II

II जयजय रघुवीर समर्थ II

- प्रा. राम प्रकाश किन्हीकर

(भाद्रपद कृष्ण द्वादशी शके १९४४ , दिनांक २२/०९/२०२२)